Cynk a odporność¹²³

.Cynk to pierwiastek, który jest niezbędny do wykształcenia prawidłowo działającego układu immunologicznego (odpornościowego). Pierwsze doniesienia o roli cynku we wzmacnianiu odporności pojawiły się już w 1834 roku. Kiedy to podjęto próby oceny roli cynku w kształtowaniu się i prawidłowym funkcjonowaniu układu immunologicznego chroniącego nas przed infekcjami. Badania potwierdziły, że cynk jest niezbędny do wykształcenia prawidłowej odporności.

Jak działa cynk?

Przede wszystkim jest niezbędny do prawidłowego dojrzewania i funkcjonowania grasicy. Gruczołu, w którym powstają limfocyty T, komórki biorące udział w zwalczaniu infekcji. Cynk wpływa też bezpośrednio na aktywację hormonu tymuliny. Który jest wydzielany przez grasicę i odpowiada za kształtowanie się oraz różnicowanie właśnie limfocytów T – komórek odpowiedzialnych za odporność.
Limfocyty T to grupa komórek o różnych funkcjach. W tej grupie wyodrębnione zostały komórki odpowiedzialne za współpracę z innymi elementami układu odpornościowego odpowiedzialnymi za produkcję przeciwciał (tzw. limfocyty T pomocnicze). Oraz te które są odpowiedzialne za bezpośrednie „usuwanie” komórek zakażonych wirusami lub komórek zniszczonych działaniem toksyn bakteryjnych (tzw. limfocyty T cytotoksyczne). Za różnicowanie się limfocytów T odpowiada hormon tymulina, a za jej prawidłowe działanie cynk.

Jeszcze innym mechanizmem w zapobieganiu infekcjom wirusowym, w którym cynk odgrywa bardzo ważną rolę,jest uniemożliwiane przez jony cynku przylegania wirusów do komórek śluzówki układu oddechowego.

Jak to się dzieje?

Na powierzchni komórek błony śluzowej układu oddechowego znajdują się receptory (ICAM-1), które „pasują” do receptorów występujących na powierzchni wirusa (sprawdzono to w przypadku rhinowirusa). To dopasowanie ułatwia wirusom przyleganie do komórek i wnikanie do ich wnętrza, a przez to namnażanie się wirusów. Jony cynku również „pasują” do receptorów ICAM-1 i z łatwością się do nich przyłączają blokując miejsce wirusom. Taka blokada uniemożliwia wnikanie wirusa do wnętrza komórki układu oddechowego i rozwój infekcji.
Biorąc pod uwagę jak ważną rolę odgrywa cynk w kształtowaniu się odporności możemy przewidzieć, że jego niedobór będzie wpływał na spadek odporności. A przez to większą podatność organizmu na infekcje. Niski poziom cynku przedłuży czas przebiegu infekcji. Odporność organizmu będzie obniżona zarówno w stosunku do antygenów zależnych od limfocytów T oraz antygenów dla zwalczania, których ważne jest wytwarzanie przeciwciał.
Przeprowadzone badania (metaanaliza) dowiodły, że cynk przyjmowany w tabletkach może skrócić czas przeziębienia. Dlatego tak ważne jest stosowanie cynku już w pierwszych dniach wystąpienia objawów infekcji.

Niezwykle istotne jest wsparcie cynkiem osób, które są w grupie ryzyka niedoboru cynku, a więc:

• osób starszych,
• osłabionych, zwłaszcza po przebytych chorobach,
• dzieci w wieku dojrzewania,
• osób stosujących restrykcyjne diety.

W okresie wzmożonej zachorowalności na infekcje dróg oddechowych, czyli wiosną i jesienią, warto przyjmować cynk profilaktycznie. W celu poprawienia odporności i przygotowania organizmu do obrony przed zakażeniem.