Zapotrzebowanie organizmu na cynk według norm żywieniowych IŻŻ12345

Składniki mineralne są konieczne do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania naszego organizmu. Do grupy tej zalicza się cynk. Choć mówi się, że jest to pierwiastek śladowy, to jest on bardzo ważny dla właściwego przebiegu wielu procesów. Cynk jest niezbędny do działania ponad 300 enzymów. Ponadto bierze udział w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego, syntezie białek, gojeniu się ran, syntezie DNA, podziałach komórkowych oraz tworzeniu i magazynowaniu insuliny.

Pytanie ile dokładnie potrzebujemy cynku?

Według Instytutu Żywności i Żywienia średnie zapotrzebowanie na cynk wśród dzieci (do 10. miesiąca życia) wynosi ok. 5 mg na dobę, u chłopców i mężczyzn w późniejszym wieku od 8 do 11 mg na dobę, u dziewcząt i kobiet w późniejszym wieku od 8 do 10 mg na dobę, natomiast w trakcie ciąży i laktacji dawka ta może sięgnąć nawet od 12 do 13 mg na dobę. Cynk wchłaniany jest głównie w jelitach i żołądku. Przyswojona ilość zależy jednak nie tylko od spożytych produktów, ale także od rozmaitych czynników, jak zubożenie składników odżywczych we współczesnej żywności, błędy dietetyczne (np. sięganie po żywność wysokoprzetworzoną), poziom witaminy A w organizmie, narażenie na długotrwały stres, sięganie po używki, ciężka praca fizyczna, a nawet uprawianie forsujących sportów. Dodatkowo wchłanianie cynku z pokarmu wynosi tylko 20-40%, a jednocześnie relatywnie mała ilość produktów w niego obfituje, np.

  • wątroba 8,40 mg
  • dynia, pestki 7,50 mg
  • kakao 16%, proszek 6,56 mg
  • ser ementaler tłusty 4,05 mg
  • fasola biała, nasiona suche 3,77 mg
  • kasza gryczana 3,50 mg
  • salami popularne 3,22 mg
  • migdały 3,19 mg
  • płatki owsiane 3,10 mg
  • słonecznik, nasiona 2,69 mg

 

Jak rozpoznać niedobory cynku?

Deficyty cynkowe skutkują rozmaitymi objawami i dolegliwościami. Zalicza się do nich przede wszystkim:

  • wypadanie i łamliwość włosów,
  • osłabione paznokcie,
  • zaburzenie procesu gojenia się ran,
  • zaburzenie odporności i częste infekcje lub alergia,
  • zaburzenia metaboliczne (insulinooporność),
  • zaburzenia apetytu (brak smaku i zapachu, nadmierna reakcja na alkohol),
  • halitoza (nieświeży oddech),
  • zaburzenia wzroku,
  • trądzik krostkowy lub ropowiczy,
  • zaburzenia libido, cyklu miesiączkowego i funkcjonowania narządów płciowych,
  • zaburzenia wzrostu i widzenia u dzieci.

 

Jak uzupełnić niedobór cynku ?

Chcąc uzupełnić niedobory cynku, należy sięgać po produkty pokarmowe, które są bogate w cynk (zob. art. Naturalne źródła cynku). Z uwagi jednak na różny stopień przyswajania tego pierwiastka w przypadku wystąpienia niedoborów sama modyfikacja diety może być niewystarczająca. Dlatego warto zaobserwowane objawy skonsultować z lekarzem. W przypadku rozpoznanego niedoboru cynku należy sięgnąć po lek mający za zadanie leczenie niedoboru cynku.Jeśli nie udało się go wyrównać zwykłym odżywianiem. Na polskim rynku są tylko dwa leki wydawane bez recepty zawierające cynk. Jednym z nich jest lek Zinkorot®, który zawiera 25mg jonów cynku w formie organicznej jako orotonian cynku. Zinkorot® to lek, więc służy do leczenia niedoboru cynku. Dlaczego jest to takie istotne? Niestety większość preparatów dostępnych w aptekach tu suplementy diety. Które zawierają od 5 do 15mg jonów cynku i nie służą do leczenia niedoborów cynku, bo nie mają statusu leku, a ich zadaniem jest jedynie wsparcie naszej diety. Jeśli zależy nam na szybkim zwalczeniu objawów niedoboru cynku, to należy sięgnąć po lek. Czyli po wspomniany powyżej Zinkorot® (dawkowanie  Zinkorot® to 25 mg na dobę dla osób dorosłych, czyli 1 tabletka dziennie i 12,5 mg na dobę w przypadku dzieci w wieku od 6 do 11 lat, a więc pół tabletki dziennie).

Referencje

  1. Maria Szcześniak, Bożena Grimling, Jan Meler, Cynk – pierwiastek zdrowia, „Farm Pol” 2014, 70 (7), s. 363–366.
  2. Helena Puzanowska-Tarasiewicz, Ludmiła Kuźmicka, Mirosław Tarasiewicz, Funkcje biologiczne wybranych pierwiastków. III. Cynk – składnik i aktywator enzymów, Pol. Merk. Lek. 2009, XXVII, s. 161, 419.
  3. Beata Gapys, Anna Raszeja-Specht, Hanna Bielarczyk, Rola cynku w procesach fizjologicznych i patologicznych organizmu, Diagn Lab 2014, 50 (1), s. 45–52.
  4. Mirosław Jarosz, Normy żywienia dla populacji polskiej- nowelizacja, Instytut Żywności i Żywienia, ISBN 978-83-86060-83-2, 2012, s. 214-216
  5. Beata Przygoda, Cynk, https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/74604,cynk , dostęp z dnia 25/11/2019
Czytaj więcej w : Dieta