Naturalne źródła cynku123456

Naturalne źródła cynku

Rolę i znaczenie cynku dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka i prawidłowego przebiegu wielu procesów fizjologicznych wykazano dopiero w XX wieku. Pierwsze doniesienia o roli cynku w procesach fizjologicznych człowieka pochodzą z roku 1926, kiedy to określono zawartość cynku w ludzkich tkankach uznając go za składnik o biologicznej funkcji. Intensywne badania doprowadziły do odkrycia roli cynku jako kofaktora enzymów (lata 40-te i 50-te XX wieku). Przełomem w osiągnieciu wiedzy na temat roli tego mikroelementu było odkrycie tzw. „palców cynkowych” w roku 1985.

Cynk pełni w organizmie człowieka wiele funkcji, miedzy innymi funkcje katalityczne, regulacyjne. Jest elementem strukturalnym ponad 300 enzymów, zwłaszcza tych biorących udział w syntezie białek. Bierze udział w metabolizmie węglowodanów, tłuszczów oraz przemianach energetycznych. Jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania wielu hormonów.

Bez cynku wiele kluczowych układów – jak mięśniowy, nerwowy, pokarmowy, płciowy, hormonalny czy immunologiczny – nie mogłoby sprawnie wypełniać swojej funkcji. Po co nam cynk i w czym go znajdziemy?

Cynk-Pierwiastek od zadań specjalnych

Cynk uczestniczy w licznych mechanizmach na poziomie molekularnym. Pierwiastek ten dostarczany jest z pokarmem. Po wchłonięciu się wędruje do komórek gdzie jest magazynowany i wykorzystywany do procesów metabolicznych. Największe stężenie cynku obserwujemy w skórze, kościach, mięśniach, wątrobie, trzustce, nerkach i śledzionie. Wchłanianie cynku następuje w jelicie cienkim, głównie w dwunastnicy, a jego przyswajalność to około 20–40% spożytej ilości. Do czego jest nam niezbędny cynk? Między innymi do:
– biosyntezy białek i kwasów nukleinowych,
– prawidłowego funkcjonowania skóry i błon śluzowych,
– procesu magazynowania i uwalniania insuliny z trzustki, co zapobiega insulinooporności i stanom przedcukrzycowym,
– prawidłowego przebiegu mechanizmów odpornościowych,
– utrzymywania właściwej ilości witaminy A,
– utrzymywania równowagi jonowej,
– aktywacji około 80 enzymów (m.in. trawiennych),
– usuwania z organizmu metali ciężkich.

Źródła cynku w diecie

Skladniki dietetyczne wplywające na wchłanianie cynku

Referencje

  1. Helena Puzanowska-Tarasiewicz, Ludmiła Kuźmicka, Mirosław Tarasiewicz, Funkcje biologiczne wybranych pierwiastków. III. Cynk – składnik i aktywator enzymów, Pol. Merk. Lek., 2009, XXVII, s. 161, 419.
  2. Hanna Kunachowicz, Irena Nadolna, Beata Przygoda, Krystyna Iwanow, Tabela składu i wartości odżywczej żywności, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2005.
  3. Beata Gapys, Anna Raszeja-Specht, Hanna Bielarczyk, Rola cynku w procesach fizjologicznych i patologicznych organizmu, „Journal of Laboratory Diagnostics Diagn Lab” 2014, 50 (1), s. 45–52.
  4. Bozena Wajszczyk, Cynk-ważny składnik naszego organizmu, https://ncez.pl/abc-zywienia-/zasady-zdrowego-zywienia/cynk—–wazny-skladnik-naszego-organizmu- Dostęp z dnia 14/11/2019
  5. B.Przygoda. Cynk, https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/74604,cynk, dostęp z dnia 14/09/2019
  6. Maria Szcześniak, Bożena Grimling, Jan Meler, Cynk-pierwiastek zdrowia, Aspekty Zdrowotne, Tom 70, nr 7, 2014,s. 363-366 https://www.ptfarm.pl/pub/File/Farmacja%20Polska/2014/01%20%20OG%20%20Cynk.pdf dostęp z dnia 14/11/2019
Czytaj więcej w : Dieta